W prawie budowlanym uchwalono zmiany w zakresie projektu budowlanego, które mają przyczynić się do uproszczenia i przyśpieszenia procesu budowlanego. Na nowo określono elementy projektu budowlanego, a także obowiązki uczestników procesu budowlanego oraz organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego dotyczące poszczególnych części projektu.
Najważniejsze są zmiany dotyczące etapu poprzedzającego rozpoczęcie budowy. Ustawodawca przyspieszył etap badania prawidłowości i kompletności projektu budowlanego. Nowy art.34 ust.3 Prawa budowlanego dzieli projekt budowlany na trzy części:
1) projekt zagospodarowania działki lub terenu sporządzony na aktualnej mapie do celów projektowych, obejmujący m.in.: a) określenie granic działki lub terenu, b) usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, c) sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków, d) układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich, e) informację o obszarze oddziaływania obiektu;
2) projekt architektoniczno-budowlany obejmujący m.in.: a) układ przestrzenny oraz formę architektoniczną istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, b) zamierzony sposób użytkowania obiektów budowlanych, c) charakterystyczne parametry techniczne obiektów budowlanych, d) opinię geotechniczną oraz informację o sposobie posadowienia obiektu budowlanego, e) projektowane rozwiązania materiałowe i techniczne mające wpływ na otoczenie, w tym środowisko, f) charakterystykę ekologiczną, g) informację o wyposażeniu technicznym budynku, w tym projektowanym źródle lub źródłach ciepła do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej, h) opis dostępności dla osób niepełnosprawnych,
3) projekt techniczny obejmujący m.in.: a) projektowane rozwiązania konstrukcyjne obiektu wraz z wynikami obliczeń statyczno-wytrzymałościowych, b) projektowane niezbędne rozwiązania techniczne oraz materiałowe.
W ramach ogólnych przepisów dotyczących projektu budowlanego (ust. 2a i 2b) doprecyzowano kwestie związane z zakresem i treścią projektu budowlanego. Projekt budowlany powinien uwzględniać kwestie związane z bezpieczeństwem pożarowym. Organ architektoniczno-budowlany w procesie zatwierdzania projektu budowlanego skoncentruje się na ocenie projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego.
Artykuł 20 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego nakłada na projektanta obowiązek zapewnienia, aby każda z części projektu budowlanego umożliwiała spełnienie, przez projekt budowlany, rozumiany jako całość, wymagań ustawy, ustaleń określonych w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego, przepisów oraz zasad wiedzy technicznej. Do projektu budowlanego musi zostać dołączone oświadczenie o sporządzeniu projektu budowlanego, zgodnie z obowiązującymi zasadami wiedzy technicznej, art. 34 ust. 3d PrBud.
Inwestor będzie tym samym zobowiązany do przedłożenia projektu technicznego po zakończeniu robót budowlanych. Projekt techniczny zawierający opis konstrukcji, instalacji, charakterystykę energetyczną będzie przedstawiany organowi nadzoru budowlanego, a nie organowi architektoniczno-budowlanemu – dopiero na etapie wnioskowania o wydanie decyzji pozwolenia na użytkowanie lub ze zgłoszeniem zakończenia robót budowlanych. Projekt techniczny jest tą częścią projektu budowlanego, która nie jest zatwierdzana przez organ administracji architektoniczno-budowlanej.
Zmiany w przepisach dotyczących projektu budowlanego dotyczą też liczby egzemplarzy projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego zatwierdzanych przez organ. Zmiana dotyczy liczby projektów przedkładanych z wnioskiem o udzielenie decyzji o pozwoleniu na budowę (art. 33 ust. 2 pkt 1 PrBud). Aktualnie zatwierdzane będą 3 egzemplarze projektu – po jednym dla organu administracji architektoniczno-budowlanej, nadzoru budowlanego oraz inwestora.
Pozwolenie na budowę czy zgłoszenie? W nowym Prawie budowlanym wszystkie sytuacje, w których jest wymagane lub nie, pozwolenie na budowę albo zgłoszenie, zostały zebrane i enumeratywnie wymienione w zamkniętych katalogach. W ramach niniejszego artykułu nie da się wymienić, a tym bardziej szczegółowo opisać elementów tego katalogu. Nowelizacja Prawa budowlanego określa zwolnienia z obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę, m.in. dla instalacji gazowych wykonywanych wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku, stacji regazyfikacji LNG o pojemności zbiornika magazynowania gazu do 10 m3, co jest związane z uproszczeniem przez ustawodawcę kwestii realizacji przyłączy.
Uproszczone postępowanie legalizacyjne samowoli budowlanych. Dotychczasowe przepisy obejmują jedno postępowanie w przypadku wszczęcia i prowadzenia robót budowlanych bez zezwolenia czyli tzw. samowoli budowlanej. Zmiany wprowadziły odrębne postępowanie w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem ustawy. Wprowadzono uproszczone postępowanie legalizacyjne dla samowoli budowlanych, obiektów budowlanego lub części obiektów budowalnych zbudowanych bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę, gdy od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat. Uwaga! Nie będzie można wszcząć uproszczonego postępowania legalizacyjnego, jeśli przed 19 września 2020 r. dla samowoli budowlanej wydany zostanie nakaz rozbiórki.
Unieważnienie decyzji o pozwoleniu na budowę lub na użytkowanie. Na podstawie obecnych przepisów decyzję o pozwoleniu na budowę można uchylić w dowolnym czasie. Nowe przepisy wprowadzają zasadę, że decyzja o pozwoleniu na budowę nie zostanie unieważniona, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 5 lat. Z kolei decyzja o pozwoleniu na użytkowanie nie zostanie unieważniona, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym stała się ostateczna.
Kierunek zmian nowelizacji Prawa budowlanego jest oceniany pozytywnie, jednakże jest za wcześnie na obiektywną ocenę samej nowelizacji. Praktyka pokaże jak uczestnicy procesu inwestycyjno-budowlanego, a zwłaszcza organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego będą stosować i interpretować nowe przepisy.
