Nazwa przedsiębiorcy powinna dostatecznie odróżniać ją od innych i nie wprowadzać klientów w błąd. Niestety, niektórzy wykorzystują renomę innego przedsiębiorstwa, wykorzystując do tego jego nazwę. Czy takie postępowanie się opłaca? Jak chronić swoją markę?

Zakładając własną działalność gospodarczą czy spółkę, zakładamy nową markę. Wykorzystujemy do tego nazwę (firmę), ale także inne fantazyjne elementy. Renomowane marki to jednocześnie nazwa przedsiębiorcy i jego produktów np. Coca-Cola, Nokia, Nike, ale np. Tesco, Biedronka, Polsat, TVN są już wyłącznie lub głównie firmą przedsiębiorcy.

Markę naszego przedsiębiorstwa możemy chronić w oparciu o kodeks cywilny, ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i ustawę Prawo własności przemysłowej.

Dwie identyczne lub podobne nazwy muszą ze sobą konkurować

Art.  43¹⁰ kodeksu cywilnego stanowi, że Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.

Co do zasady firma powinna odróżniać się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. Tak więc, nie ma przeszkody, by istniały dwie firmy o identycznych lub podobnych nazwach, o ile nie będą dla siebie konkurencją. Przy ocenie tego, czy firmy konkurują ze sobą bierzemy pod uwagę zasięg nie tylko terytorialny, ale także produktowy.

Kto pierwszy, ten lepszy

Art.  5 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji stanowi, że Czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorca, który rozpoczął działalność na rynku jako pierwszy pod daną marką (oznaczeniem), na zasadzie pierwszeństwa używania danego oznaczenia może zmusić swojego konkurenta do zejścia z kolizyjnej nazwy.

Sam fakt użycia oznaczenia innego przedsiębiorcy nie przesądza jednak jeszcze o tym, że mamy do czynienia z czynem nieuczciwej konkurencji. Podobnie, jak w przypadku ochrony firmy na podstawie kodeksu cywilnego, tak i przy ocenie naruszenia na podstawie ZNKU musimy brać pod uwagę zasięg terytorialny i przedmiot działalności. Ponadto, używanie oznaczenia innego przedsiębiorcy musi wywoływać u klienteli pomyłkę co do tożsamości z nazwą i wyrobami przedsiębiorstwa, które wcześniej zaczęło używać dane oznaczenie.

Jak chronić markę przed jej zawłaszczeniem

Przedsiębiorca może podejmować czynności prawne w razie, gdy jego prawo do firmy zostało zagrożone lub naruszone cudzym bezprawnym działaniem. Na podstawie Kodeksu cywilnego przedsiębiorca może żądać zaniechania działania zagrażającego jego prawom do firmy, np. zaprzestania używania całej lub części własnej nazwy w nazwie innego przedsiębiorcy. Natomiast w razie dokonanego naruszenia może także domagać się usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie (np. w prasie), naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.

W ramach ochrony prawa do firmy przewidzianej w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może w powyższych okolicznościach żądać: zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia ich skutków, złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych. Może też domagać się wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych czy zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny.

Ochronę nazwy firmy można wzmocnić, rejestrując ją jako znak towarowy np. w polskim Urzędzie Patentowym. Chcąc z tych przepisów skorzystać, musisz przejść całą procedurę rejestracyjną i uiścić stosowne opłaty. Po zakończeniu procedury rejestracji Urząd Patentowy wyda świadectwo ochronne. Przedsiębiorca uzyskuje niejako podwójną ochronę swojej firmy. Używanie znaku towarowego polega w szczególności na: umieszczaniu tego znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowaniu i wprowadzaniu tych towarów do obrotu, a także oferowaniu lub świadczeniu usług pod tym znakiem. Polega też na umieszczaniu znaku na dokumentach związanych z wprowadzaniem towarów do obrotu lub związanych ze świadczeniem usług oraz posługiwaniu się nim w celu reklamy. Rejestrując znak towarowy uzyskuje się także możliwość posługiwania się symbolem ®.

Nazwa – firma – znak towarowy – marka: oprócz zwykłej funkcji identyfikującej i odróżniającej przedsiębiorcę lub jego towary i usługi na rynku, stanowi też potencjał do budowania renomy firmy. Warto chronić ją tak, jak dba się o własne nazwisko.